Για τον Ολυμπιακό, ο προπονητής που παραμένει στου Ρέντη πέραν του έτους θεωρείται ένα είδος ήρωα. Εκείνος ο οποίος δέχτηκε τα άπειρα βόλτ στον ηλεκτρικό πάγκο και δεν κάηκε ζωντανός.
Επιστημονικές μελέτες και εταιρείες αναλύσεων αποκαλύπτουν τις λεπτομέρειες ενός φαύλου κύκλου που ξεκινά με την απόλυση του "μυρωδιά" από τον πάγκο μιας ομάδας.
Όλα τα συμπεράσματα αναφέρονται στο πρωτάθλημα της Πρέμιερ Λιγκ.
Η απόλυση του προπονητή είναι μια ιεροτελεστία. Κάτι σαν την ποδοσφαιρική εκδοχή των ανθρωποθυσιών που έκαναν οι Αζτέκοι.
Άπαξ και η ομάδα δεν τραβά, τελείωσες!
Όπως συμβαίνει τις περισσότερες φορές, μετά τη θυσία του προπονητή-παραλία η απόδοση της ομάδας τείνει να βελτιώνεται. Μόνο που τα φαινόμενα απατούν. Η βελτίωση είναι κατά κανόνα προσωρινή.
Η Sue Bridgewater, καθηγήτρια στο Warwick Business School η οποία ανέλυσε τις απολύσεις προπονητών στην Αγγλία για την περίοδο 1992-2008 αποφάνθηκε πως παρατηρείται, πράγματι, μια "τάση για βραχύβια περίοδο του μέλιτος" με το νέο προπονητή.
Όταν η Μάντσεστερ Σίτι απέλυσε τον Μαρκ Χιουζ, τα Χριστούγεννα του 2009 έκανε τέσσερις σερί νίκες υπό την μπαγκέτα του αντικαταστάτη του, Ρομπέρτο Μαντσίνι.
Η πραγματικότητα είναι όμως απείρως πιο ζοφερή. Οι νέοι προπονητές δεν μπορούν να εκτελέσουν θαύματα και η βραχύβια περίοδος βελτίωσης εξηγείται εύκολα.
Μια ομάδα κατακτά κατά μέσο όρο, 1.3 βαθμούς ανά παιχνίδι. Η καθηγήτρια Bridgewater βρήκε πως μια ομάδα απολύει τον προπονητή της όταν κερδίζει 0.8 - 1 βαθμό ανά αγώνα, που σημαίνει πως κινείται στο χαμηλό όριο του κύκλου.
Κάθε στατιστικολόγος μπορεί να προβλέψει το τί θα συμβεί όταν πιάσεις πάτο: είτε απολυθεί ο προπονητής είτε όχι η απόδoση θα επιστρέψει στο φυσιολογικό, τουτέστιν, όταν πιάνεις πάτο είναι πάντα πιθανό ότι θα βελτιωθείς, αργά ή γρήγορα.
Άλλωστε, η ομάδα που έφθασε σε σημείο να απολύσει τον προπονητή της είναι πολύ πιθανό να υποχώρησε βαθμολογικά είτε από ατυχία, είτε από τραυματισμούς είτε εξαιτίας του δύσκολου αγωνιστικού προγράμματός της.
Ο Ζοζέ Μουρίνιο απολύθηκε από την Τσέλσι επειδή η ομάδα βρέθηκε στο χαμηλό σημείο του αδυσώπητου αυτού κύκλου. Αλλά μια ομάδα που διαθέτει καλούς παίκτες δεν μπορεί να υποχωρήσει πέραν μιας συγκεκριμένης θέσης στη βαθμολογία. Ό,τι και να γίνει, κάποια στιγμή θα σκαρφαλώσει ξανά στον πίνακα, αφού θα κοπάσει η ατυχία της και οι ποδοσφαιριστές θα ξαναβρούν τη φόρμα τους.
Η βελτίωση θα είχε συμβεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ακόμη και αν ο Μουρίνιο δεν είχε απολυθεί!
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις της Bridgewater δεν είναι ο νέος προπονητής ο οποίος προκαλεί την αλλαγή στις τάσεις και στην απόδoση. Είναι, όμως, εκείνος ο οποίος επωφελείται από αυτές.
Είναι πιθανό επίσης, ορισμένοι ποδοσφαιριστές να δουλεύουν περισσότερο για να εντυπωσιάσουν το
νέο προπονητή και υπό το πρίσμα αυτό ίσως να έπρεπε, πράγματι, οι ομάδες να απολύουν τους προπονητές τους πιο συχνά!
Η μελέτη της καθηγήτριας του Warwick Business School κατέδειξε πως τρείς μήνες αφότου απολύεται ένας προπονητής η ομάδα τείνει να κερδίζει και πάλι 1.3 βαθμούς ανά αγώνα, δηλαδή, επιστρέφει στο μέσο όρο.
Η Τσέλσι θα μπορούσε να περιμένει την ανάκαμψη του Μουρίνιο όμως, σε μια αγορά με τόσο τεράστιο δημόσιο ενδιαφέρον για το ποδόσφαιρο, το να παραμείνει κανείς αδρανής είναι συχνά, το χειρότερο που θα μπορούσε να πράξει.
Ο Χάρολντ ΜακΜίλαν, ο Βρετανός πρωθυπουργός επί κουβανικής κρίσης (1962) είχε πει: "Στην απελπισία σου να κάνεις κάτι, γνωρίζοντας πως το να μην κάνεις τίποτα δεν οδηγεί πουθενά, το οτιδήποτε είναι πιθανώς η καλύτερη λύση".
Επιβεβαιώνοντας τα ευρήματα της μελέτης της Bridgewater, η Μάντσεστερ Σίτι με τον Μαντσίνι στον πάγκο της τερμάτισε στην πέμπτη θέση, αφού η ομάδα επέστρεψε στη συνήθη απόδoσή της μετά το αρχικό σερί των τεσσάρων νικών.
Ο ΠΑΝΙΚΟΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗ
Οι ομάδες που πανικοβάλλονται και απολύουν τον προπονητή τους ύστερα από μια σειρά ανεπιτυχών αποτελεσμάτων δεν συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων στο πρωτάθλημά τους.
Αντιθέτως, εκτός και αν έχουν την οικονομική ισχύ για να προσλάβουν τον προπονητή μιας άλλης ομάδας, καταλήγουν πάντα να ψαρεύουν στη λίμνη με τους άνεργους μάνατζερ. Οι μελέτες των ειδικών καταδεικνύουν, επίσης, το πως οι προπονητές που μένουν άνεργοι δεν ανήκουν στην ελίτ του επαγγέλματος.
Πολλές ομάδες τείνουν, ακόμη, να αντικαθιστούν τον προπονητή τους με έναν άλλο σαφώς χειρότερο, λιγότερο ταλαντούχο και λιγότερο έμπειρο. Ενδεχομένως να έπρεπε να κρατήσουν τον μέτριο που είχαν στον πάγκο επειδή όλες οι άλλες επιλογές είναι, συνήθως, χειρότερες.
Γιατί συνεχίζεται όμως αυτός ο φαύλος κύκλος;
Οι λόγοι δεν αφορούν αποκλειστικά στο ποδόσφαιρο. Ο άνθρωπος αποτυγχάνει τις περισσότερες φορές να αξιολογήσει ρεαλιστικά τον εαυτό του. Οι περισσότεροι, αν όχι όλοι μας, πιστεύουμε πως είμαστε ανώτεροι από τον διπλανό μας.
Το ίδιο συμβαίνει και στον κόσμο του ποδοσφαίρου. Ιδιοκτήτες και οπαδοί ομάδων μοιάζουν ανίκανοι να αντιληφθούν το ποιά είναι η πραγματική διάσταση της ομάδας τους και βαυκαλίζονται, πιστεύοντας πως είναι μακράν ανώτερη από ό,τι είναι πραγματικά.
Ο,ΤΙ ΠΛΗΡΩΝΕΙΣ ΠΑΙΡΝΕΙΣ
Όπως κατέδειξε η έρευνα Soccernomics που υπογράφουν οι οικονομολόγοι Simon Kuper και Stefan Szymanski υπάρχει 90 τοις εκατό συσχέτιση των μισθών που καταβάλει μια ομάδα με τα αποτελέσματα που καταγράφει.
Η αντικατάσταση του Μουρίνιο με τον Γκους Χίντινκ μπορεί να έφερε μια κάποια ηρεμία και ορισμένα θετικά αποτελέσματα για την Τσέλσι. Ο Ολλανδός προπονητής ο οποίος αποθεώθηκε από τους οπαδούς των Λονδρέζων είχε αποτύχει όμως, στις προηγούμενες ομάδες του στην Τουρκία και στην Ολλανδία. Τον είχαν κατηγορήσει ως τεμπέλη, απόμακρο και απρόσεκτο.
Ασχέτως των νικών ή των ηττών, ο ρόλος του προπονητή είναι υπερεκτιμημένος, σύμφωνα με την έρευνα. Πρόκειται για χίμαιρα η εντύπωση πως ο προπονητής είναι το παν. Δεν μετράει ο προπονητής στην τελική. Οι παίκτες είναι εκείνοι που κάνουν τη διαφορά και φυσικά, τα χρήματα. Οι ομάδες που πληρώνουν περισσότερα τερματίζουν στις πρώτες θέσεις και εκείνες που πληρώνουν τα λιγότερα, στις τελευταίες.
ΑΠΟΛΥΣΗ: ΕΝΑ ΠΑΝΑΚΡΙΒΟ ΧΟΜΠΙ
Παρ' όλη την αδυσώπητη παράθεση αριθμών οι ομάδες εξακολουθούν να απολύουν τους προπονητές τους. Την αγωνιστική περίοδο 2010-2011 οι ομάδες της αγγλικής Πρέμιερ Λιγκ πλήρωσαν σχεδόν 100 εκ. στερλίνες προκειμένου να αποζημιώσουν τους προπονητές που απέλυσαν, σύμφωνα με στοιχεία της Ενωσης Προπονητών Αγγλίας.
Τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να έχουν δαπανηθεί για να πληρώσουν τους μισθούς των παικτών, ή για να βελτιώσουν το σκάουτινγκ, τις Ακαδημίες, ή για να αναβαθμίσουν τα γήπεδά τους. Τους τομείς δηλαδή όπου μπορούν να κάνουν πράγματι, τη διαφορά.
Η ανθρωποθυσία των πάγκων αποτελεί σαφή ένδειξη ότι το ποδόσφαιρο να μην είναι, ενδεχομένως το έξυπνο άθλημα που φανταζόμαστε.
ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΥΧΗ ΚΡΙΝΟΥΝ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΡΟΠΟΝΗΤΩΝ
Οι ομάδες τείνουν να παρεξηγούν την έννοια του τυχαίου ισχυρίζονται οι Κρις Άντσερσον και Ντέιβιντ Σάλι στο βιβλίο τους The Numbers Game. Επειδή το ποδόσφαιρο είναι ένα σπορ στο οποίο καταγράφονται χαμηλά σκορ, το αποτέλεσμα μιας αναμέτρησης εξαρτάται περισσότερο από τις ευκαιρίες που δημιουργούνται, σε σύγκριση με τα άλλα ομαδικά αθλήματα. Τουτέστιν 50% ικανότητα και 50% τύχη -καραμπόλες, αναποδιές, διαιτησία.
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν όμως το ότι ο προπονητής θα πρέπει να προστατεύεται εσαεί ή να παραμένει στο απυρόβλητο. Κάποιοι χρειάζονται, όντως να μας "αδειάζουν τη γωνιά."
Στην Αγγλία, ο μέσος όρος παραμονής ενός προπονητή σε ομάδα είναι μόλις ένας χρόνος. Η εταιρεία 21st Club που προσφέρει υπηρεσίες συμβούλου σε ποδοσφαιρικές ομάδες έχει συμβάλει ώστε αρκετοί προπονητές να μην απολύονται αδίκως, πείθοντας τις διοικήσεις τους πως τα άσχημα αποτελέσματα οφείλονταν στην τύχη και όχι σε μια ραγδαία αγωνιστική καθίζηση.
Η εταιρεία ανέλυσε τους βαθμούς που κέρδισαν οι ομάδες σε πέντε διαφορετικά ευρωπαϊκά πρωταθλήματα, στα οκτώ παιχνίδια πριν και μετά την απόλυση ενός προπονητή. Στα οκτώ ματς πριν από την απόλυση, η ομάδα κέρδιζε 0.8 βαθμούς κατά μέσον όρο και ύστερα από τα πρώτα οκτώ αφότου ανέλαβε ο νέος προπονητής κέρδιζε 1.2 βαθμούς.
Ωστόσο βάσει των τερμάτων που επιτεύχθηκαν, την ποιότητα και την ποσότητα των ευκαιριών που δημιουργήθηκαν η ομάδα άξιζε τους 1.2 βαθμούς ανά παιχνίδι και πριν από την απόλυση του προπονητή της. Επομένως, δεν είναι θέμα εφαρμογής "νέων τακτικών", ή ομιλιών για την "ανύψωση του ηθικού" των ποδοσφαιριστών. Απλώς, η ομάδα απαλλάχτηκε από την κακοδαιμονία που καταδίωκε τον προηγούμενο προπονητή!
Πράγμα που σημαίνει πως αν είχε παραμείνει και δεν απολυόταν, η τύχη της ομάδας θα είχε μεταστραφεί αναπόφευκτα και τα αποτελέσματά της θα είχαν βελτιωθεί σαν να μην είχε απολυθεί ποτέ.
Υπό αυτό το πρίσμα δεν είναι τυχαίο που όλες οι μελέτες και οι έρευνες για την περίοδο 2000-2015 συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως οι απολύσεις προπονητών στην Πρέμιερ Λιγκ δεν απέφεραν ουσιώδεις μεταβολές στην απόδωση των ομάδων.
Ο Stefan Szymanski βρήκε πως μόλις ένα 10 τοις εκατό των προπονητών έκαναν τη διαφορά, δεδομένων των αποδοχών τους, τη χρονική περίοδο 1973-2010!
Πηγές:
https://www.fourfourtwo.com/features/soccernomics-does-sacking-manager-actually-make-difference
https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/sacking-managers-pointless-stats-slaven-bilic-west-ham-premier-league-a8044586.html
https://www.bbc.com/sport/football/42094924
Adam!
No comments:
Post a Comment